ကခ်င္အေရး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ ထိခိုက္ႏိုင္ဟု EU သတိေပး
TEXT SIZE
15.01.2013
ျမန္္မာႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္း၊ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း အစိုးရတပ္နဲ႔ KIA
ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္တို႔ အျပန္အလွန္တိုက္ပဲြေတြၾကားမွာ ျမန္မာဘက္က
လက္နက္ႀကီးေၾကာင့္ ကခ်င္ အရပ္သား ၃ ဦး ေသဆံုးသြားတဲ့ေနာက္ ကခ်င္ျပည္နယ္က
ပဋိပကၡေတြအေပၚမွာ ႏိုင္ငံတကာ စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြ တိုးလာပါတယ္။
ကခ်င္အေရးကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ တခ်ိန္က ျမန္မာကို ကိုလိုနီျပဳခဲ့တဲ့
ၿဗိတိန္ႏို္င္ငံ အေနနဲ႔ ပိုၿပီး ကူညီေစာင့္ရြက္ေပးသင့္တယ္လို႔ ကခ်င္အေရး
လႈပ္ရွား သူေတြက ေျပာၾကပါတယ္။ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ကေန Henry Ridgwell
သတင္းေရးသားေပးပို႔ခ်က္ကို အေျခခံၿပီး ကခ်င္အေရးအေပၚ တုံ႔ျပန္ခ်က္ေတြ
ကိုသားညြန္႔ဦးက ေျပာျပေပးထားပါတယ္။
KIA ဌာနခ်ဳပ္စိုက္တဲ့ လိုင္ဇာၿမိဳ႕ေပၚကို တနလၤာေန႔တုန္းက လက္နက္ႀကီးက်ည္ေတြ က်လာ ခဲ့ၿပီးတဲ့ ေနာက္ အေတာ္မ်ားမ်ား ထိခိုက္ဒဏ္ရာရၿပီး ကားေတြနဲ႔သယ္ေဆာင္ေနတဲ့ ဗီြဒီယိုပံုေတြ ထြက္လာ ပါတယ္။ ကခ်င္ၿမိဳ႕ေပၚကိုက်တဲ့ အဲဒီ ေမာ္တာက်ည္ေၾကာင့္ ကခ်င္အရပ္သား သံုးဦး ေသဆံုးသြား တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒီမတိုင္ခင္တုန္းကလည္း အစိုးရဘက္က တိုက္ေလယာဥ္ေတြနဲ႔ ကခ်င္သူပုန္ေတြကို ပစ္ခတ္တဲ့ ဗြီဒီယိုပံုေတြ ႏိုင္ငံ တကာသတင္းေတြမွာ ပ်ံ႕ႏွံ႔ခဲ့ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္လည္း ကခ်င္ျပည္နယ္က ပဋိပကၡေတြအေပၚမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အပါ အ၀င္ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရေတြနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ေတြရဲ႕ စိုးရိမ္ေၾကာင္း ေျပာဆို မႈေတြ၊ ႏွစ္ဖက္လံုးက ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ေျဖရွင္းၾကဖို႔ တိုက္တြန္းခ်က္ေတြ ထြက္လာပါတယ္။ ဇန္န၀ါရီလ ၁၅ ရက္ေန႔ ရက္စဲြနဲ႔ EU ဥေရာပသမဂၢရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္ထဲမွာေတာ့ လက္ရိွ ကခ်င္ျပည္နယ္က အေရးကိစၥအေပၚ အလြန္တရာစိုးရိမ္ပူပင္ၿပီး ဒီအေျခအေနဟာ တႏိုင္ငံလံုးမွာလုပ္ေနတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ထိခိုက္လာႏိုင္တယ္လို႔ EU ဥေရာပသမဂၢ ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒဆိုင္ရာ အႀကီးအကဲ Catherine Ashton က သတိေပးထားပါတယ္။ လိုင္ဇာၿမိဳ႕ေပၚအထိ လက္နက္ႀကီးေတြ က်ေရာက္လာတဲ့အေပၚမွာ ပဋိပကၡ အေျခအေန ပိုဆိုးလာတာေၾကာင့္ ကခ်င္ျပည္သူေတြကိုပဲ ပိုၿပီး ထိခိုက္နစ္နာမႈ ျဖစ္ေစလိမ့္မယ္လို႔ ေထာက္ျပပါတယ္။
ႏွစ္ဖက္စလံုး အပစ္အခတ္ေတြရပ္စဲၿပီး ျပႆနာကို ခ်က္ျခင္းဆိုသလို ညႇိႏိႈင္းေျဖရွင္းၾကဖို႔၊ အဲဒီ ေဒသက ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ လူသားခ်င္းအကူအညီေတြေပးရာမွာ အေႏွာက္အယွက္ မျဖစ္ေစဖို႔ Catherine Ashton က တိုက္တြန္းထားပါတယ္။ အခုလို ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းက ပဋိပကၡေတြ ေၾကာင့္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြပါ ရိွလာတယ္လို႔ ၿဗိတိန္အေျခစိုက္ ျမန္မာ့ အေရး လႈပ္ရွားမႈ အဖဲြ႔ Burma Campaign UK ရဲ႕ ကရင္တိုင္းရင္းသူ ဇိုရာဖန္းက ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံထဲ အခုလို ျဖစ္ေနတာေတြ ျမင္ရၿပီး ဒီ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို ႏိုင္ငံ တကာ မိသားစုက မ်က္ကြယ္ျပဳေနတာေတြ ျမင္ရေတာ့ အလြန္တရာ တုန္လႈပ္မိပါတယ္။”
ဒီအေျခအေနေပၚမွာ ၿဗိတိန္အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာေရာက္ ျမန္မာ့အေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွား သူေတြရဲ႕ ဆႏၵျပမႈေတြ ႏိုင္ငံတကာက ျမန္မာသံ႐ံုေးတြေရွ႕မွာ ျပန္ေတြ႔လာရပါတယ္။ ဒီအထဲမွာေတာ့ ၿဗိတိန္ အေျခစိုက္ ကခ်င္ေက်ာင္းသားသမဂၢက Kunong လည္း ပါ၀င္ ဆႏၵျပေနပါတယ္။
“အခု ျမန္မာသမၼတလုပ္ေနတာက ကမာၻကိုလိမ္ေန၊ညာေနတာ။ သူကႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္း ကို သူ႔ကိုေထာက္ခံေအာင္ လွည့္ဖ်ားေနတာ။” - ဆိုၿပီး ခြန္ေနာင္းက ေျပာသြားတာပါ။
သမၼတဦးသိန္းစိန္ဟာ ျမန္မာဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို လႊတ္ေပးခဲ့တာ အပါအဝင္ အေျပာင္းအလဲေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ဆက္တိုက္ပဲ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြ အတြင္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။
အေမရိကန္သမၼတ ဘာရက္အိုဘားမားနဲ႔ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ေဒးဗစ္ကမ္မရြန္တို႔ ႏွစ္ဦး စလံုးကလည္း ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကုိသြားေရာက္လည္ပတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကိုလည္း ဒီႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းမွာ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ကို လာေရာက္ဖို႔လည္း ဖိတ္ေခၚခဲ့ပါတယ္။
ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး အဲလ္စတာ ဘာတ္က ကခ်င္ျပည္နယ္မွာျဖစ္ေနတဲ့အေျခအေနက တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ စိုးရိမ္ဖြယ္ျဖစ္လာေပမဲ့ ဒါဟာ တိုင္းျပည္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမွာ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ တရပ္ျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့အပတ္တုန္းက ေျပာပါတယ္။
Burma Campaign UK က ဇိုယာဖန္းက ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံဟာ ကခ်င္ကိစၥမွာ ကူညီဖို႔ တာ၀န္ရွိ တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံဟာ ဒုတိယကမာၻစစ္တုန္းက သူေပးထားတဲ့ကတိေတြ ပ်က္ခဲ့လို႔ပဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“ကခ်င္တပ္ေတြက အဂၤလိပ္တပ္ေတြဘက္ကေလ။ ေနာက္ၿပီးလြတ္လပ္ေရးကိုလည္း အဲဒီက အာဏာပိုင္ေတြက ကတိေပးခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးတဲ့ေနာက္ မွာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံမွာ အမ်ားဆံုးလူမ်ိဳးျဖစ္တဲ့ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြအတြက္ပဲျဖစ္ၿပီး ကခ်င္လူမ်ိဳးေတြက သူတို႔ ရ ရမယ့္ တန္းတူအခြင့္အေရးကို ျငင္းပယ္ခံခဲ့ရတယ္။”
ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ မၾကာေသးခင္တုန္းကပဲ ၆၅ ႀကိမ္ေျမာက္လြတ္လပ္ေရးေန႔ကို ဆင္ႏြဲခဲ့ပါတယ္။
ဒုတိယသမၼတဦးစိုင္းေမာက္ခ္ခမ္းကအခုျဖစ္ေနတဲ့ အျငင္းပြားမႈေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘာတခုမွ မရည္ညႊန္းခဲ့ပါဘူး။
“သမိုင္းသင္ခန္းစာအရ ယေန႔ သန္း ၆၀ ေသာ ျမန္မာျပည္သူမ်ား၏ တူညီေသာဆႏၵသည္ တိုင္းျပည္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရး၊ တရားဥပေဒစုိးမိုးေရးႏွင့္ တုိင္းျပည္ဖံြ႔ၿဖိဳး တိုးတက္ေရး ပင္ ျဖစ္ပါသည္။”
ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ႏုိင္ငံတကာ အစိုးရေတြ အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လက္ရွိ ျဖစ္ေနတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြအေပၚမွာ ႀကိဳဆိုေနၾကေပမဲ့ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္း အစြန္အဖ်ားမွာရွိတဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာေတာ့ ဒီေန႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို႔ အလားအလာ မေတြ႔ရေသးဘူးလို႔ ကခ်င့္အေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားေနသူေတြက ေျပာပါတယ္။
KIA ဌာနခ်ဳပ္စိုက္တဲ့ လိုင္ဇာၿမိဳ႕ေပၚကို တနလၤာေန႔တုန္းက လက္နက္ႀကီးက်ည္ေတြ က်လာ ခဲ့ၿပီးတဲ့ ေနာက္ အေတာ္မ်ားမ်ား ထိခိုက္ဒဏ္ရာရၿပီး ကားေတြနဲ႔သယ္ေဆာင္ေနတဲ့ ဗီြဒီယိုပံုေတြ ထြက္လာ ပါတယ္။ ကခ်င္ၿမိဳ႕ေပၚကိုက်တဲ့ အဲဒီ ေမာ္တာက်ည္ေၾကာင့္ ကခ်င္အရပ္သား သံုးဦး ေသဆံုးသြား တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒီမတိုင္ခင္တုန္းကလည္း အစိုးရဘက္က တိုက္ေလယာဥ္ေတြနဲ႔ ကခ်င္သူပုန္ေတြကို ပစ္ခတ္တဲ့ ဗြီဒီယိုပံုေတြ ႏိုင္ငံ တကာသတင္းေတြမွာ ပ်ံ႕ႏွံ႔ခဲ့ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္လည္း ကခ်င္ျပည္နယ္က ပဋိပကၡေတြအေပၚမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အပါ အ၀င္ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရေတြနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ေတြရဲ႕ စိုးရိမ္ေၾကာင္း ေျပာဆို မႈေတြ၊ ႏွစ္ဖက္လံုးက ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ေျဖရွင္းၾကဖို႔ တိုက္တြန္းခ်က္ေတြ ထြက္လာပါတယ္။ ဇန္န၀ါရီလ ၁၅ ရက္ေန႔ ရက္စဲြနဲ႔ EU ဥေရာပသမဂၢရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္ထဲမွာေတာ့ လက္ရိွ ကခ်င္ျပည္နယ္က အေရးကိစၥအေပၚ အလြန္တရာစိုးရိမ္ပူပင္ၿပီး ဒီအေျခအေနဟာ တႏိုင္ငံလံုးမွာလုပ္ေနတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ထိခိုက္လာႏိုင္တယ္လို႔ EU ဥေရာပသမဂၢ ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒဆိုင္ရာ အႀကီးအကဲ Catherine Ashton က သတိေပးထားပါတယ္။ လိုင္ဇာၿမိဳ႕ေပၚအထိ လက္နက္ႀကီးေတြ က်ေရာက္လာတဲ့အေပၚမွာ ပဋိပကၡ အေျခအေန ပိုဆိုးလာတာေၾကာင့္ ကခ်င္ျပည္သူေတြကိုပဲ ပိုၿပီး ထိခိုက္နစ္နာမႈ ျဖစ္ေစလိမ့္မယ္လို႔ ေထာက္ျပပါတယ္။
ႏွစ္ဖက္စလံုး အပစ္အခတ္ေတြရပ္စဲၿပီး ျပႆနာကို ခ်က္ျခင္းဆိုသလို ညႇိႏိႈင္းေျဖရွင္းၾကဖို႔၊ အဲဒီ ေဒသက ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ လူသားခ်င္းအကူအညီေတြေပးရာမွာ အေႏွာက္အယွက္ မျဖစ္ေစဖို႔ Catherine Ashton က တိုက္တြန္းထားပါတယ္။ အခုလို ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းက ပဋိပကၡေတြ ေၾကာင့္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြပါ ရိွလာတယ္လို႔ ၿဗိတိန္အေျခစိုက္ ျမန္မာ့ အေရး လႈပ္ရွားမႈ အဖဲြ႔ Burma Campaign UK ရဲ႕ ကရင္တိုင္းရင္းသူ ဇိုရာဖန္းက ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံထဲ အခုလို ျဖစ္ေနတာေတြ ျမင္ရၿပီး ဒီ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို ႏိုင္ငံ တကာ မိသားစုက မ်က္ကြယ္ျပဳေနတာေတြ ျမင္ရေတာ့ အလြန္တရာ တုန္လႈပ္မိပါတယ္။”
ဒီအေျခအေနေပၚမွာ ၿဗိတိန္အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာေရာက္ ျမန္မာ့အေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွား သူေတြရဲ႕ ဆႏၵျပမႈေတြ ႏိုင္ငံတကာက ျမန္မာသံ႐ံုေးတြေရွ႕မွာ ျပန္ေတြ႔လာရပါတယ္။ ဒီအထဲမွာေတာ့ ၿဗိတိန္ အေျခစိုက္ ကခ်င္ေက်ာင္းသားသမဂၢက Kunong လည္း ပါ၀င္ ဆႏၵျပေနပါတယ္။
“အခု ျမန္မာသမၼတလုပ္ေနတာက ကမာၻကိုလိမ္ေန၊ညာေနတာ။ သူကႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္း ကို သူ႔ကိုေထာက္ခံေအာင္ လွည့္ဖ်ားေနတာ။” - ဆိုၿပီး ခြန္ေနာင္းက ေျပာသြားတာပါ။
သမၼတဦးသိန္းစိန္ဟာ ျမန္မာဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို လႊတ္ေပးခဲ့တာ အပါအဝင္ အေျပာင္းအလဲေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ဆက္တိုက္ပဲ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြ အတြင္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။
အေမရိကန္သမၼတ ဘာရက္အိုဘားမားနဲ႔ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ေဒးဗစ္ကမ္မရြန္တို႔ ႏွစ္ဦး စလံုးကလည္း ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကုိသြားေရာက္လည္ပတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကိုလည္း ဒီႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းမွာ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ကို လာေရာက္ဖို႔လည္း ဖိတ္ေခၚခဲ့ပါတယ္။
ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး အဲလ္စတာ ဘာတ္က ကခ်င္ျပည္နယ္မွာျဖစ္ေနတဲ့အေျခအေနက တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ စိုးရိမ္ဖြယ္ျဖစ္လာေပမဲ့ ဒါဟာ တိုင္းျပည္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမွာ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ တရပ္ျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့အပတ္တုန္းက ေျပာပါတယ္။
Burma Campaign UK က ဇိုယာဖန္းက ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံဟာ ကခ်င္ကိစၥမွာ ကူညီဖို႔ တာ၀န္ရွိ တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံဟာ ဒုတိယကမာၻစစ္တုန္းက သူေပးထားတဲ့ကတိေတြ ပ်က္ခဲ့လို႔ပဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“ကခ်င္တပ္ေတြက အဂၤလိပ္တပ္ေတြဘက္ကေလ။ ေနာက္ၿပီးလြတ္လပ္ေရးကိုလည္း အဲဒီက အာဏာပိုင္ေတြက ကတိေပးခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးတဲ့ေနာက္ မွာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံမွာ အမ်ားဆံုးလူမ်ိဳးျဖစ္တဲ့ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြအတြက္ပဲျဖစ္ၿပီး ကခ်င္လူမ်ိဳးေတြက သူတို႔ ရ ရမယ့္ တန္းတူအခြင့္အေရးကို ျငင္းပယ္ခံခဲ့ရတယ္။”
ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ မၾကာေသးခင္တုန္းကပဲ ၆၅ ႀကိမ္ေျမာက္လြတ္လပ္ေရးေန႔ကို ဆင္ႏြဲခဲ့ပါတယ္။
ဒုတိယသမၼတဦးစိုင္းေမာက္ခ္ခမ္းကအခုျဖစ္ေနတဲ့ အျငင္းပြားမႈေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘာတခုမွ မရည္ညႊန္းခဲ့ပါဘူး။
“သမိုင္းသင္ခန္းစာအရ ယေန႔ သန္း ၆၀ ေသာ ျမန္မာျပည္သူမ်ား၏ တူညီေသာဆႏၵသည္ တိုင္းျပည္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရး၊ တရားဥပေဒစုိးမိုးေရးႏွင့္ တုိင္းျပည္ဖံြ႔ၿဖိဳး တိုးတက္ေရး ပင္ ျဖစ္ပါသည္။”
ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ႏုိင္ငံတကာ အစိုးရေတြ အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လက္ရွိ ျဖစ္ေနတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြအေပၚမွာ ႀကိဳဆိုေနၾကေပမဲ့ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္း အစြန္အဖ်ားမွာရွိတဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာေတာ့ ဒီေန႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို႔ အလားအလာ မေတြ႔ရေသးဘူးလို႔ ကခ်င့္အေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားေနသူေတြက ေျပာပါတယ္။
0 comments:
Post a Comment